Droga ułana

Richard Boleslawski

• Marlene Dietrich
• Cyndi Lauper
• Lee Strasberg

Siła amerykańskiej kinematografii zawsze opierała się na umiejętności wykorzystania najnowocześniejszych technologii przy produkcji filmów. Z pewnością jedną z nich był film w kolorze. “Ogród Allaha” (1936), romans przygodowy z Marleną Dietrich (1901-1992) w roli głównej był pierwszym filmem, który otrzymał specjalnego Oscara za rozwój kinematografii kolorowej. Duża jego część rozgrywa się na pustyni w Afryce Północnej. “Ogród Allaha” stał się ponownie popularny w 1983 roku, po tym jak pojawia się w teledysku Cyndi Lauper “Time after Time” do piosenki z albumu “She’s So Unusual”. Był to debiutancki album artystki, a piosenka została wybrana jako jedna z najlepszych piosenek miłosnych wszech czasów.

“Ogród Allaha” wyreżyserował Ryszard Bolesławski (1889-1937), reżyser teatralny i filmowy, aktor i nauczyciel aktorstwa. Urodził się jako Bolesław Ryszard Srzednicki w Mohylowie Podolskim (Ukraina) w polskiej rodzinie o szlacheckim pochodzeniu. Bolesławski studiował na Uniwersytecie w Odessie, gdzie rozpoczął karierę aktorską w teatrach amatorskich. Uczył się jako zawodowy aktor w Moskiewskim Teatrze Artystycznym pod kierunkiem Konstantina Stanisławskiego, legendarnego rosyjskiego nauczyciela aktorstwa. W czasie I wojny światowej Bolesławski walczył jako porucznik w carskiej kawalerii rosyjskiej aż do upadku imperium. Po rewolucji październikowej 1917 r. uciekł do Polski, gdzie walczył przeciwko bolszewikom na wschodnich ziemiach dawnej Rzeczypospolitej. Bolesławski zaciągnął się do znanego polskiego oddziału lekkiej kawalerii uzbrojonego w lance, którego żołnierzy nazywano „ułanami”. Ich nazwa wywodzi się z języków tureckich i oznacza dosłownie „młody człowiek”. W okresie Rzeczypospolitej „Ułan” było nazwiskiem szlacheckiego rodu tatarskiego, którego członkowie regularnie służyli w oddziałach lekkiej kawalerii wielkich książąt litewskich i polskich królów. W latach 30. XX wieku Bolesławski opublikował w USA dwie książki o swojej służbie wojskowej „Droga Ułana” i „Lance w dół”.

W 1921 wyreżyserował “Cud nad Wisłą“, paradokument o zwycięstwie Polaków nad armią bolszewicką w 1920. W 1922 przedostał się do Nowego Jorku, gdzie zaczął uczyć metod aktorskich Stanisławowskiego. Założył Amerykański Teatr Laboratorium w Nowym Jorku. Wśród jego uczniów był Lee Strasberg (1901-1982), wybitny żydowsko-amerykański aktor ze Wschodniej Galicji, współzałożyciel Grupy Teatr, pierwszego amerykańskiego zespołu aktorskiego wykorzystującego techniki Stanisławskiego. Za swój wkład w przemysł filmowy Richard Bolesławski został nagrodzony gwiazdą w Hollywoodzkiej Alei Sław.