Uczeń jesziwy
Isaac Bashevis Singer
Barbra Streisand
- Irene Lieblich
Folklor i tradycje Żydów aszkenazyjskich ze wschodniej Polski stały się ważną częścią kultury amerykańskiej. Ich kultura opierała się na jidysz, języku wywodzącym się z średnio-wysoko-niemieckiego. Najbardziej płodnym pisarzem literatury jidysz był Isaac Bashevis Singer (1903-1991), który publikował wyłącznie w tym języku. W 1978 roku otrzymał literacką Nagrodę Nobla oraz dwie amerykańskie prestiżowe nagrody National Book Awards. W 1935 r. Singer wyemigrował do USA i osiadł w Nowym Jorku. Po tym, jak osiągnął sukces jako pisarz, Singer i jego żona zaczęli spędzać zimy w Miami na Florydzie. Ostatecznie przenieśli się do Miami, gdzie Singer zmarł. W swoim pierwszym pseudonimie literackim, Izaak Bashewis Singer użył imienia matki. Jego dziadek był rabinem w Biłgoraju, miasteczku położonym we wschodniej Lubelszczyźnie na pograniczu średniowiecznej Polski z Litwą i Rusią. Ten mieszany etnicznie region przeciągał przez wieki Rusinów i Żydów z Rusi. Rodzina Singerów pochodziła z Wołynia. Singer spędził swoje dzieciństwo w Biłgoraju. Głównymi bohaterami opowiadań Singera stały się gminy żydowskie ze wschodniej Lubelszczyzny i Chełmszczyzny, sąsiedniego regionu położonego na zachodzie dawnej Rusi Kijowskiej.
“Jentł. Chłopiec z jesziwy” to jedno z najbardziej znanych dzieł Singera. W 1983 roku powstał na jego podstawie amerykański melodramat “Jentł”. Film został wyreżyserowany i współprodukowany przez Barbrę Streisand, która była również główną aktorką filmu. Streisand to amerykańska piosenkarka, aktorka i producentka filmowa. Film korzystając z humoru i muzyki opowiada historię Jentł Mendel, kobiety mieszkającej w aszkenazyjskim sztetlu Peczew, który znajduje się gdzieś na wschodniej Lubelszczyźnie lub Chełmszczyźnie. Ojciec Jentł, rabin Mendel, potajemnie uczy ją Talmudu wbrew tradycyjnym żydowskim zwyczajom. Jentł nie chce wyjść za mąż. Po śmierci ojca obcina włosy na krótko, ubiera się jak mężczyzna, przyjmuje imię brata i wstępuje do jesziwy, żydowskiej szkoły religijnej.
Barbra Streisand jest jedną z niewielu tak licznie nagradzanych artystek. Jej wyróżnienia obejmują dwie nagrody Akademii, 10 nagród Grammy (w tym Grammy za Osiągnięcia Życiowe i Grammy za bycie Legendą), pięć nagród Emmy i dziewięć Złotych Globów. Zainteresowanie Streisand opowiadaniami Singera i kulturą żydowską wschodnich ziem dawnej Rzeczypospolitej wynikało prawdopodobnie z jej rodzinnych korzeni. Dziadkowie Streisand przyjechali do Stanów Zjednoczonych z Galicji Wschodniej i centralnej Ukrainy, gdzie jej dziadek był kantorem, osobą, która śpiewa i prowadzi modlitwę podczas żydowskich obrzędów religijnych. Co więcej, Streisand, gdy miała 5 lat, rozpoczęła naukę w jesziwie na Brooklynie.
Streisand nie jest jedyną wybitną artystką związaną z twórczością Singera. Irene Lieblich (1923-2008) zilustrowała dwie jego książki dla dzieci. Ocalona z Zagłady Lieblich pochodziła z Zamościa, miasta położonego na Chełmszczyźnie. Ponieważ jej wspomnienia z życia w sztetlu były tak podobne do jego własnych, Singer uznał, że rysunki Lieblich pasują idealnie do jego tekstów. Singer napisał, że „jej prace są zakorzenione w folklorze żydowskim i oddają charakter żydowskiego życia i ducha”. Z drugiej strony Lieblich powiedziała kiedyś, że brakuje jej słów, aby opisać geniusz Singera. Wybrał ją do zilustrowania swoich prac po obejrzeniu jej obrazów na wystawie Artists Equity w Nowym Jorku. Lieblich wspominała, że widziała mężczyznę, który bardzo uważnie oglądał jej obrazy i skomentował, że namalowane na nich domy przedstawiały jego własny sztetl. Rzeczywiście, na tym obrazie został przedstawiony Biłgoraj.